FOSSIELE BRANDSTOFFEN

Gas

(aardgas), zie: wikipedia.org/…Aardgas

Schaliegas / Fracking

Schaliegas is aardgas dat wordt gewonnen uit schalie. Om dit gesteente te bereiken, worden boringen gezet die, wanneer eenmaal de steenlaag is bereikt, horizontaal worden voortgezet.
Aangezien boringen niet voldoende zijn om het gas te doen vrijkomen, dient de boorput te worden gestimuleerd. Dit gebeurt middels een techniek die hydraulisch fractureren, fraccen of (Engels) “fracking” genoemd wordt. Hierbij worden onder hoge druk grote hoeveelheden water, zand en chemicaliën ingespoten. Door de grote druk breekt het gesteente. De ontstane scheurtjes worden open gehouden door het ingespoten zand. Deze mix van water en chemicaliën wordt dan weer opgepompt. Dit zogenaamd “produced water” neemt zware metalen en van nature radioactieve elementen uit de ondergrond op. Dit moet als chemisch afval worden verwerkt. Een gedeelte van de gebruikte chemicaliën en vloeistoffen blijft echter in het gesteente achter.
Milieudefensie heeft een publicatie uitgegeven die de risico’s behandelt van onconventionele gaswinning. Hiertoe werden verscheidene studies doorlopen en praktijkervaringen geïnventariseerd, met name uit de Verenigde Staten, en ook uit Australië. Het document biedt informatie over overheden die de opkomst van onconventionele gaswinning al een halt hebben toegeroepen en informatie over leemten in de Nederlandse Mijnbouwwet. Deze is niet toegerust op de nieuwe, onconventionele ontwikkelingen.
Link naar de publicatie: factsheet-schaliegas
Lees ook: Schaliegas voor dummy’s
Update (26 juni 2013)
Nieuw bewijs: methaan uit schaliegas komt toch echt in drinkwater. Lees op: milieudefensie.nl

Olie

(aardolie), zie: wikipedia.org/…Aardolie
Tegen 2050 is de gemakkelijk winbare aardolie op. Het zal steeds meer energie vergen om de laatste druppels uit de aarde te persen. De prijs zal te hoog worden (…)

Teerzand

Teerzanden zijn afzettingen van zand, klei, water en bitumen. De bitumen, die tot olieproducten verwerkt kunnen worden, zijn door de hoge prijzen op de oliemarkten een interessant alternatief voor aardolie geworden. Wel zijn er twijfels over de milieueffecten, de uitstoot aan broeikasgassen is 1,5 maal zo groot voor een effectief gewonnen liter ruwe olie.
Reserves
De totale bekende wereldreserves bedragen het equivalent van 6000 miljard vaten aardolie; meer dan de conventionele aardoliereserves. Het Athabascagebied in Canada en het Orinocogebied in Venezuela zijn beide goed voor één derde van de wereldreserves. Voor Canada is 20% van de reserve in dagbouw te winnen. De overige 80% van de reserves zit te diep voor dagbouw en moet met verschillende kostbaarder methoden worden gewonnen.
Exploitatie
In Canada begon de productie van teerzanden na de oliecrisis van 1973. In 2005 is de snel stijgende productie meer dan een miljoen vaten per dag; bijna de helft van de totale Canadese olieproductie. Met de huidige ontginning in dagbouw bedragen de economisch exploiteerbare reserves ongeveer 178 miljard vaten volgens de National Energy Board of Canada; dit is vergelijkbaar met de oliereserves van Saoedi-Arabië. Hiervoor wordt een gebeid ter grootte van Engeland verwoest.
Vooruitzichten
Teerzanden zullen wellicht een steeds belangrijker aandeel in de wereldolieproductie vormen. In-situ technieken kunnen de economisch exploiteerbare reserves nog flink opdrijven. Canada verwacht tegen 2025 een productie van meer dan 4 miljoen vaten per dag.
Venezuela heeft een aantal voordelen tegenover Canada: de teer is lichter, de buitentemperatuur veel hoger en water is overvloedig beschikbaar. De soms gespannen verhouding tussen de Venezolaanse regering en buitenlandse oliemaatschappijen kan een verdere uitbreiding verhinderen.
Problemen
De ontginning van teerzanden veroorzaakt enorme milieuproblemen: grote landoppervlakten worden ontgonnen, oerbossen worden gekapt, risico van meren vol giftig afval, er is een verhoogd waterverbruik en de exploitatie veroorzaakt een verhoogde emissie van broeikasgassen en verspreiding van giftige stoffen. Voor de winning van een vat ruwe olie is 0,5 – 0,65 vat olie nodig. De uitstoot van broeikasgas is voor een effectief gewonnen vat olie dus ruim 1,5 maal zo groot. In 2008 wordt er voor elk vat olie dat wordt geproduceerd circa 80 kg broeikasgas uitgestoten. Voor de winning van een vat olie is daarnaast nog 300 tot 600 liter water nodig. Gebrek aan voldoende water en arbeidskrachten vormen belangrijke logistieke problemen.
De voor transport aangelegde en aan te leggen enorme pijpleidingen blijken gemakkelijk te lekken en zorgen nu al voor grote problemen.

Links:
milieudefensie.nl/…teerzanden

Steenkool

wikipedia.org/…Steenkool
Wereldwijd zijn hier nog enorme voorraden van aanwezig. Grootste belemmering in het gebruik vormt de veel grotere uitstoot van CO2 bij de verbanding t.o.v. olie en gas en – afhankelijk van de vindplaats – het vrijkomen van andere ongewenste verbindingen zoals zwaveldioxide.
De bouw van de centrale bij de Eemshaven zorgt inmiddels voor grote commotie. Zie de volgende artikelen:
Hoogleraren: geen kolencentrales:
duurzaamnieuws.nl/bericht…61277
VARA – Vroege Vogels: De kolencentrale die niemand meer wil

Bruinkool

wikipedia.org/…Bruinkool
Hiervoor geldt hetzelfde als voor kolen, behalve dan dat de verontreininging groter is en de energiedichtheid lager is dan van kolen. Verder vindt winning veelal in dagbouw plaats, d.w.z. dat landschappen worden aangetast en dat door de benodigde grondwaterverlaging schade optreedt aan de omringende natuur.

Turf

wikipedia.org/…Turf_(brandstof)
Turf werd voor de komst van steenkool op grote schaal toegepast. De lagere energiedichtheid en de arbeidsintensieve winning, waarbij grote plassen ontstaan, hebben het product oninteressant gemaakt.